Berk (zoete)

Kleur:

Helder bleek geel

Geur:

Karakteristiek, organoleptisch

Smaak:

Karakteristiek

Consistentie:

Vloeibaar

Bereiding:

Stoomdestillatie van de schors

Plantenfamilie:

Berkenfamilie (Betulaceae)

Benodigd plantenmateriaal:

300 kg bast/1 liter olie

Menstype:

Houttype

Werkzame stoffen:

Esters

o.a. linalyl acetaat

Fenolische esters

methyl slicylaat (90-94%)

ethyl salicylaat

Tijdens zwangerschap en borstvoeding: alleen verdampen; niet op de huid gebruiken. Niet gebruiken bij baby’s en kinderen. Niet gebruiken op de gevoelige en/of beschadigde huid. Vermijd zoete berk essentiële olie op de huid en inwendig bij gebruik van bloedverdunnende middelen. Vermijd zoete berk essentiële olie bij overgevoeligheid voor aspirine. Mogelijk giftig door het hoge gehalte aan methylsalicylaat. Uitsluitend uitwendig en spaarzaam gebruiken.

Veiligheid: brandbaar, stabiele vloeistof, schokbestendig, dampen schadelijk voor de luchtwegen, bij verslikken kans op longschade, buiten het bereik van kinderen houden.

Xn-Xi-N: irritant voor ogen en huid, niet carcinogeen, schadelijk voor de gezondheid, niet in het milieu afvloeien: grondwater, water en grond.

Oogcontact: eventuele contactlenzen onmiddellijk verwijderen en met open ogen 15 minuten spoelen met overvloedig water.

Huidcontact: gecontamineerde huid grondig afspoelen en/of wassen met een neutrale zeep.

Bij indigestie: het braken stimuleren, een arts waarschuwen en verpakking of etiket tonen.

De zoete berk of suiker berk, Betula lenta, komt oorspronkelijk uit Zuid-Canada en het Zuid-Oosten van de USA. Het is een sierlijke boom die wel 25 meter hoog kan worden. In Europa komt hoofdzakelijk de ruwe of zilver berk voor, welke de berkenteer levert.
De Indianen en kolonisten dronken vroeger een thee getrokken uit wintergreen en berkenschors. Deze smaak is tegenwoordig nog terug te vinden in verschillende limonades.

De essentiële olie wordt gewonnen door destillatie van de schors.
Het is een kleurloze, lichtgele of rode olie met een intense op wintergreen lijkende geur. Omdat het methylsalicylaat gehalte van deze olie enorm hoog is (tot 98%), wordt ze in de aromatherapie weinig gebruikt. Wel wordt de oilie in grote hoeveelheden toegepast als smaakmiddel in bijvoorbeeld tandpasta en kauwgom. De olie is adstringerend, anti-reumatisch en heeft uitstekende antiseptische kwaliteiten.

Er is geen traditioneel gebruik van berk essentiële olie gedocumenteerd. Bekender is het gebruik van de gedroogde schors en bladeren. Zoete berk essentiële olie is analgetisch (pijnverdovend), een sterk spasmolyticum (krampstillend), antireumatisch en een mogelijk diureticum (waterafvoerend).

Verstuiven

In een geurverspreider wordt zoete berk essentiële olie nauwelijks gebruikt, vanwege de ‘methyl salicylaat’ geur. Ook in een mengsel zal berk essentiële olie dominant zijn. Eventueel is berk essentiële olie te mengen met denachtigen, lavendel, cipres en jeneverbes. De olie is versterkend en opwekkend op de geest.

Op de huid

Zie algemene voorzorgsmaatregelen en waarschuwingen. In de huidverzorging werkt berk essentiële olie als een tonicum en als een verfrisser en kan ingezet worden als samentrekkende stof (bij o.a. rimpels & acné). Berk essentiële olie heeft de grootste werking in zijn hulp bij het verwijderen van urinezuren uit gewrichten, als pijnverdover bij jicht, artritis, reuma, epicondylitis en pijnlijke/verkrampte spieren. Mogelijk zou berk essentiële olie een ondersteuning zijn bij bloedreiniging van toxinen. Berk essentiële olie heeft een versterkende werking op de nieren en vermeerdert de urinehoeveelheid; in te zetten bij het vasthouden van vocht.

In bad

Zie algemene voorzorgsmaatregelen en waarschuwingen. In baden gelden dezelfde toepassingen als op de huid.

Bij verstuiving

Eén of meer druppels naar eigen voorkeur, puur of gemengd met andere oliën.

Op de huid

Maximaal 1% bij volwassenen, bij plaatselijk gebruik; geadviseerd wordt berk essentiële olie te mengen met andere essentiële oliën.

In bad

Maximaal 2 druppels in een vol bad.

OVERDOSERING EN BIJWERKINGEN

Bij aangehouden dosering is berk essentiële olie niet irriterend en niet sensibiliserend. De zoete berk essentiële olie is matig toxisch en moet voorzichtig en in hoge verdunning gebruikt worden. Te hoge doses zouden schadelijk zijn voor de nieren. Methyl salicylaat wordt snel door het bloed opgenomen en kan bij langdurig gebruik en hoge doseringen vergiftiging veroorzaken.

Puistjes: doe 2 druppels berk essentiële olie op een vochtig wattenbolletje en dep je puistjes tweemaal daags.

Spierpijn (reumatisch): meng 5 druppels berk essentiële olie met 30 ml. arnica maceraat in een donkerbruin glazen flesje. Masseer met een beetje van dit mengsel 2 maal daags.

Wondjes: doe 2 druppels berk essentiële olie op een vochtig wattenbolletje en dep je wondjes 2 maal daags.

Meer recepten? Koop hier de downloadbare PDF met meerdere recepten!