Jeneverbes

Kleur:

Helder bleekgeel

Geur:

Mild, fris, zoet, karakteristiek naar Jeneverbes, organoleptisch

Smaak:

Scherp, zwak bitter

Consistentie:

Dun vloeibaar

Bereiding:

Stoomdestillatie van bessen

Plantenfamilie:

Cypresachtigen (Cuperussaceae)

Benodigd plantenmateriaal:

100-500 kg bessen/1 liter olie

Menstype:

Kruidentype

Werkzame stoffen:

Monoterpenen (75-80%)

α-pineen (25-70%)

sabineen (0-30%)

myrceen (2-20%)

limoneen (3-20%)

β-pineen (1-10%)

γ-terpineen

p-cymeen

camfeen

terpinoleen

δ-3-careen

α-thujeen

Sesquiterpenen (3-10%)

α- en β-caryophulleen

cardineen

germacreen D

germacreen B

humuleen

α-copaeen

α-muuroleen

α- en β-elemeen

aromadendreen

Monoterpenolen

terpineen-4-ol (4-15%)

α-terpinol

borneol

Sesquiterpenolen

elemol

cadinol

eudesmol

Monoterpeenaldehyden (sporen)

citronellal

myrtenal

Monoterpeenketonen (sporen)

borneon (kamfer)

Esters

bornyl acetaat

terpinyl acetaat

geranyl acetaat

Oxiden

caryophylleenoxide

De olie die gewonnen wordt uit de takken met bessen hebben een nog hoger aandeel aan monoterpenen (90%).

Gebruik een lage dosering op een gevoelige of beschadigde huid. Voor alle zekerheid is jeneverbes essentiële olie af te raden bij nierziekten en bij acute nierinfecties. Tijdens de zwangerschap: alleen verdampen! Niet inwendig of op de huid gebruiken tijdens zwangerschap omdat de olie de baarmoederspier stimuleert. Verouderde, geoxideerde jeneverbes essentiële olie kan leiden tot irritatie. Zorg voor zo vers mogelijke jeneverbes essentiële olie. Nooit langer dan 6 weken achter elkaar gebruiken.

Veiligheid: olie en damp ontvlambaar, stabiele vloeistof, schokbestendig. Contact met de huid vermijden.

Xi-Xn-N: irritant voor ogen en huid, irritant voor slijmvliezen, schadelijk bij indigestie, kan bij verslikken longschade veroorzaken, niet carcinogeen, kan dermatitis veroorzaken, schadelijk voor in water levende organismen.

Oogcontact: eventuele contactlenzen verwijderen en met geopende ogen 10 minuten spoelen met overvloedig water.

Huidcontact: gecontamineerde huid overvloedig afspoelen en wassen met een neutrale zeep.

Bij ingestie: mond spoelen, niet het braken opwekken, een arts waarschuwen en etiket/verpakking tonen.

Allergenen: limoneen.

Jeneverbes, Juniperus communis, een groenblijvende struik of boom met naaldvormige bladeren behoort tot de Cypressenfamilie, Cupressaceae. De bessen hebben 2-3 jaar nodig om te rijpen zodat aan één boom donkerblauwe, rijpe bessen en groene, onrijpe bessen voorkomen. De boom stamt oorspronkelijk uit noordelijke streken, Noord-Azië en Noord-Amerika maar komt nu ook veel voor in de Zuid-Europese landen. Italië, Kroatië en Albanië zijn grote bessenleveranciers.

Duizenden jaren werd de Jeneverbes in vele beschavingen - van de Babyloniërs en de Egyptenaren tot die van de Tibetanen en de Noordamerikaanse Indianen - gebruikt als wierook bij de uitoefening van hun rituelen. Bij de Grieken was de Jeneverbes aan Hermes, de boodschapper der goden, gewijd.

In de middeleeuwen werden takken met bessen in de ziekenkamer verbrand ten einde infecties te voorkomen. De bessen werden gekauwd om zich tegen de pest te beschermen.

Opgravingen hebben aangetoond dat er in Europa een levendige handel in Jeneverbessen bestond. De struik werd als een magisch kruid beschouwd omdat er een goede geest in schuilde die bescherming bood tegen duivels, kwade geesten en wilde dieren, daarom mocht een Jeneverbes niet gekapt worden.

Jeneverbes bezit een uitgesproken aromatische geur, die uit alle delen van de plant opstijgt. Het hout werd gebruikt om vlees te roken en de bessen worden traditioneel gebruikt om 'Gin' te parfumeren. Onze 'jenever' vindt zijn oorsprong in deze plantennaam.

Traditioneel werd het sap van de bessen ingedikt en houtspanen gekookt om dit als huismiddel bij de behandeling van huiduitslag, jicht en waterzucht te gebruiken.

Jeneverbesolie is een van ouds bekend en gewaardeerd geneesmiddel bij waterzucht, chronische blaas catarre, gruis en stenen, dat diende als urine afdrijvend middel. Bovendien heeft het een bijzondere werking op de stofwisseling, wordt daarom door therapeuten met succes gebruikt bij gewrichtsreumatiek daar het hier gaat om een stofwisselingsstoring in het gewricht en zijn omgeving.

Deskundigen vinden het eveneens een geweldig middel bij slappe spieren, jicht en spierpijn. De nieren worden echter sterk geprikkeld zodat Jeneverbes maar gedurende een korte periode gebruikt mag worden.

De essentiële olie, Juniperi aetheroleum, wordt verkregen door destillatie met waterdamp van vers geoogste takken met bessen. Het heeft een lichtgele kleur met een houtige geur die op die van dennenaalden lijkt en werkt sterk reinigend op lichaam en geest. Ook alleen uit de bessen wordt een olie gedestilleerd.

Deze Oleum juniperi E. baccarum heeft een krachtige, houtige geur met een zoete ondertoon, de werking is intensiever dan die van de tak/bes olie.

Jeneverbes essentiële olie is antiseptisch/desinfecterend, bactericide, ontstekingsremmend (Han 2017), anti-artritis, antireumatisch, afvoerend (diuretisch), stimulerend (o.a. op circulatie, luchtwegen, nieren en alvleesklier), doorbloedingbevorderend, pijnverdovend, slijmoplossend (mucolytisch), ontkrampend op de gladde musculatuur (o.a. maag en darmen), mogelijk antidiabetisch door stimulering van de alvleesklier en insectenwerend.

Jatamansi essentiële olie heeft een rustgevende en kalmerende werking op de geest. Hij beschermt tegen stress en een overvloed aan informatie, bij sterke psychische belasting schept Jatamansi een beschermend schild. Aan mensen die werken voor hulporganisaties kan de olie troost schenken bij het verdriet dat zij voelen bij het zien van al het lijden, veroorzaakt door natuurlijke of door mensen teweeggebrachte rampen. De olie kan helpen het zelfvertrouwen en de eigen identitiet weer terug te vinden.

Noot: kopnoot

Element: vuur/aarde

Chakra: hart chakra

Kleur: groen

Jeneverbes essentiële olie is een ontgiftende olie die grote diensten bewijst bij het opruimen van opgehoopte negatieve energiën, vooral als die ontstaan zijn door contact met mensen met wie men zich op geen enkele manier verwant voelt. De olie kan ook gebruikt worden om kamers en gebouwen te zuiveren van ongewenste energie. Zoiets is heel nuttig als er een nieuw huis wordt betrokken of als er iets onprettigs in het eigen huis is gebeurd. Doe de olie in een aromalampje of verstuiver en laat het hele gebied dat gezuiverd moet worden zich met de geur vullen.

Verstuiven

Bij gebruik in een geurverspreider verspreidt jeneverbes essentiële olie een frisse en kruidige geur. Jeneverbes essentiële olie desinfecteert zeer goed de omgevingslucht door het hoge gehalte aan monoterpenen. Daarom is jeneverbes essentiële olie in tijdens van ziekte en een verzwakt immuunsysteem zoals bij (chronische) neusverkoudheid en griep. Bij bronchitis is een stoombad met enkele druppels jeneverbes essentiële olie nog beter: het vergemakkelijkt niet alleen het ademen, maar ook het ophoesten en afvoeren van slijm en bestrijdt microben. Jeneverbes essentiële olie werkt opmonterend en opwekkend bij vermoeidheid en concentratieproblemen en tegelijkertijd kalmerend op onrust en slapeloosheid door stress. Jeneverbes essentiële olie bezit een sterke insectenwerende werking bij o.a. teken en muggen dat onderzoekers het gelijk stellen met de werking van DEET (Carroll 2011). In een experimenteel dieronderzoek uit 2014 bleek verdamping van jeneverbes essentiële olie goede resultaten te geven op het geheugen bij Alzheimer (Cioanca 2014).

Op de huid

Zie algemene voorzorgsmaatregelen en waarschuwingen. In de huidverzorging is jeneverbes essentiële olie te gebruiken als stimulerende en antibacteriële olie bij acné en andere huidontstekingen (Han 2017), een vette huid, verstopte poriën en cellulite en cellulitis. Jeneverbes essentiële olie (ver)sterkt spataderen, bestrijdt aderontsteking (flebitis) en voert vocht af bij oedeem. De olie werkt pijnverlichtend bij jicht en reumatische klachten. Jeneverbes essentiële olie is één van de beste ontgifterss en urinedrijvende essentiële oliën. Het is een schoonmaker van het bloed en voert gifstoffen (met name urinezuren) af.

In bad

Zie algemene voorzorgsmaatregelen en waarschuwingen. Via baden is jeneverbes essentiële olie in te zetten bij luchtwegklachten, jicht, spier- en gewrichtsklachten, stress en vermoeidheid en tijdens reinigingskuren. In een bad is jeneverbes essentiële olie nuttig bij de behandeling van blaasontsteking door de antibacteriële en ontstekingsremmende werking. Ernstige blaasontsteking (met bloed en pus in de urine) heeft uiteraard pertinent medische zorg nodig!

Bij verstuiving

Enkele druppels puur of gemengd met andere oliën naar eigen voorkeur.

Op de huid

Maximaal 8% bij volwassenen - bij plaatselijk gebruik en 1% op de tere of gevoelige huid.

In bad

Maximaal 5-10 druppels in een vol bad met een temperatuur tussen de 35-38 graden. In een stoombad: 3-5 druppels in heet water.

Inname

2 druppels in een theelepel honing bij spijsverteringsklachten: 3x daags puur of in water opgelost. Niet langer dan 6 weken!!

OVERDOSERING EN BIJWERKINGEN

In lage doseringen zijn er geen bijwerkingen van jeneverbes essentiële olie bekend. Jeneverbes olie kan de huid sterk doorbloeden en prikkelen en daarom is het aan te raden de olie kortdurend en in lage dosering op een gevoelige huid toe te passen. Gebruik alleen zo vers mogelijke olie. Vermijd verouderde olie; door de veroudering en contact met zuurstof kunnen de pinenen in jeneverbes essentiële olie oxideren tot peroxides en verhogen zo de kans op irritatie. Zoals hierboven al vermeld, zijn er geen aanwijzingen dat jeneverbes essentiële olie tot nierbeschadiging kan leiden (o.a. Tisserand 2014). Om alle risico te vermijden, is het aan te raden inwendig gebruik bij nieraandoeningen te vermijden. Ook tijdens de zwangerschap jeneverbes essentiële olie enkel uitwendig gebruiken. Bij toepassing bij kinderen is een maximum van 0,5% aan te raden.

Aambeien: meng 2 druppels jeneverbes-, 2 druppels mirre- en 3 druppels cipres essentiële olie met 2,5 ml. natuurlijke emulgator of hydrofiele badolie.  Voeg dit mengsel toe aan een warm zitbad en baad hierin 15 minuten. Dit werkt verzachtend en ontsmettend. Blijf dit dagelijks herhalen totdat je klachten verdwenen zijn.

Acné: meng 2 druppels jeneverbes-, 3 druppels bergamot-, en 2 druppels lavendel essentiële olie met 2 ml. natuurlijke emulgator of hydrofiele badolie. Voeg dit toe aan 50 ml. gedestilleerd water. Roer dit goed door elkaar. Reinig met deze oplossing 's ochtends en 's avonds je gezicht met een wattenbolletje. Bij ontstoken acné; dep je gezicht met een wattenbolletje gedrenkt in tea tree hydrolaat en eventueel enkele druppels tea tree essentiële olie. En maak een huidolie: meng 2 druppels jeneverbes-, 3 druppels bergamot-  en 2 druppels lavendel in 30 ml. teunisbloem basis olie in een donkerbruin glazen flesje. Smeer je huid hier 's ochtends en 's avonds mee in.

Bloedsomloop (bevordert bloedcirculatie): meng 4 druppels jeneverbes-, 6 druppels lavendel- en 4 druppels sandelhout met 30 ml. St. Janskruid maceraat in een donkerbruin glazen flesje. Masseer met een beetje van dit mengsel je lichaam voor het slapen gaan. Deze massage olie werkt eveneens kalmerend en ontspannend.

Meer recepten? Koop hier de downloadbare PDF met meerdere recepten!